De structuur van het pantser bestaat uit zeven segmenten die het organisme verdeelt en voorkomt dat het als één geheel functioneert. Hoewel ze elkaar ook beïnvloeden, heeft elk van deze segmenten zijn eigen eigenaardigheden. Het zijn de oog-, mond-, nek-, borst-, middenrif-, buik- en bekkensegmenten. Je kunt een segment zien als een ring die bij spanning samenknijpt, en bij ontspanning zijn oorspronkelijke vorm weer aanneemt.
De segmenten kunnen als volgt worden beschreven:
Het gepantserde oogsegment wordt gekenmerkt door een platte, lege, stijve blik, immobiliteit van de oogleden, voorhoofd en hoofdhuid, stijfheid aan de zijkanten van de neus, onvermogen om te huilen en de ogen te openen of een bewegend object te volgen, uitsteeksel van de oogbollen. De typische lege blik van de schizofreen is gebaseerd op een sterk pantser van dit segment. Bijna iedereen heeft een zekere mate van oogpantser.
Dit segment omvat de hersenen, die verantwoordelijk zijn voor het coördineren van alle vitale functies. Alle psychotherapie richt zich op dit niveau en kan worden beschouwd als een karakteranalyse. In de Reichiaanse therapiepraktijk wordt de client gevraagd om het pantser te mobiliseren door zijn ogen te bewegen, vaak met behulp van een penlight om met zijn ogen te volgen zonder de ademhaling te onderbreken. Angst kan aan het aan het licht komen, die eerst wordt waargenomen en vervolgens wordt uitgedrukt. Op deze manier verwerft de client, misschien voor het eerst in zijn leven, de zekerheid dat hij zijn angsten onder ogen kan zien. Deze ervaring leidt langzaam tot meer zelfvertrouwen en uitbreiding, niet alleen van het segment in kwestie, maar van het hele biologische systeem.
Het mondsegment omvat de mond, kin, keel en de spieren van de achterkant van het hoofd. De lippen kunnen constant zijn samengetrokken. Niet zelden wordt verdikking van de grote kauwspieren gevonden. Het segment bevat zeer sterke en oude emoties: wild bijten, gretig zuigen, schreeuwen. Het segment kan worden geopend mits andere segmenten vrij zijn van ongeuite emoties. Want de impuls om ongecontroleerd te huilen vereist de deelname van de eerste drie, soms vier segmenten.
Het neksegment omvat de oppervlakkige en diepere spieren van de nek en de tong. Het houdt woede en huilen tegen en drukt de trotse houding uit van gescheiden zijn van de rest van het lichaam (de emoties). Vaak wordt waargenomen hoe de emoties letterlijk worden ingeslikt. Interventies kunnen het pantser losmaken zodat de emoties kunnen verschijnen.
Het borstsegment is een van de belangrijkste, het is eigenlijk meestal het eerste dat wordt behandeld. Het is bijna altijd in een inhalatiehouding. De borst wordt omhoog gehouden, wat gepaard gaat met het onvermogen om volledig op natuurlijke wijze uit te ademen. De tussenrib spieren worden samengetrokken (kietelend), die van de rug en tussen de schouderbladen zijn samengetrokken en gevoelig voor pijn. Een passend voorbeeld van het pantser van dit segment is de borst van de soldaat in de ‘houding-positie’. De emoties die in toom worden gehouden zijn: hartverscheurend huilen, brandend verlangen, wilde woede. Functioneel zijn de armen het verlengstuk.
Het middenrifsegment wordt gekenmerkt door een samentrekking ter hoogte van het bovenste buikgebied, het onderste uiteinde van het borstbeen, de laatste ribben en de achterste aanhechtingspunten van het diafragma ter hoogte van de tiende, elfde en twaalfde borstwervels. Het omvat de maag, lever, en solarplexus. De beweging van het diafragma wordt geremd en de werking van de organen wordt belemmerd. Het is een zeer belangrijk segment maar moeilijk te mobiliseren. Het verdeelt het organisme in een “bovenste” en “onderste” helft.
Het pantser van het buiksegment is te wijten aan de spastische samentrekking van de middelste en zijdelingse buikspieren en de spieren die langs de onderste wervelkolom lopen. De spieren zijn vaak pijnlijke strengen. Het oplossen van dit segment brengt geen grote problemen met zich mee.
Het bekkensegment omvat vrijwel de gehele bekkenspieren, bilspieren, anus en geslachtsorganen. Het bekken is bevroren, zonder leven. Vanwege de zeer emotionele en energetische inhoud die hier wordt vastgehouden, wordt het bekkensegment meestal pas aan het einde aangepakt. Een chronisch gepantserd organisme zou niet in staat zijn om de plotselinge aanval van deze enorme hoeveelheden energie adequaat te reageren als het zich niet langzaam mag aanpassen aan de toegenomen emotionele levendigheid.
