Een man als Reich kun je niet veroordelen. Toch hebben tot dusver vrijwel al zijn commentatoren dat gedaan. Hoewel zij met naam niet anoniem bleven, waren ze psychologisch naamloos. En anoniem geschreven tekst, daar zal iedereen het mee eens zijn, moet ongelezen in de prullenbak. Want als het over mensen en hun meningen gaat kan de waarheid alleen ter wereld worden gebracht als ‘het gezicht’ en ‘de stem’ van de schrijver er bij geleverd wordt. Maar ondanks dat, zal zij voor de ene lezer van kracht zijn en niet voor de andere. Ik moet toegeven dat Reich zich vaak tegenspreekt. Maar wat mij betreft heeft mij dat nooit gestoord. Integendeel ik hou van tegenspraken. Schijnbare tegenspraken hebben boven alles mijn voorkeur. Liever dan diegene die zijn uiterste best doet zijn mening zonder tegenspraak overeind te houden.
Reich is dus geen mooi schrijver zoals Freud, zijn argumenten zijn minder weldoordacht als die van zijn leermeester. Vaak heeft hij ook iets opschepperigs, maar hij heeft ook een urgentie die mij erg aanspreekt. Het is alsof hij over zijn notitie boekje gebogen, vanaf het front allerlei gewaagde uitspraken doet om het leven van mensen vrijer te maken. Dat is altijd Reich’s streven geweest en naar gelang de tijd verstrijkt heb ik steeds meer het gevoel dat een belangrijk deel van zijn werk onaangeroerd is gebleven. Zijn ideeën doen aan als tijdsbeelden, half begraven in het verleden, maar nog altijd bruisend van leven. Zijn gedachtegoed klinkt nog altijd zo relevant dat ik niet begrijp dat er zo weinig mensen zijn die ooit van hem hebben gehoord.
